Kun je van de wind leven? Als je naam ‘Windlust’ is wel. Door heel Nederland staan molens met die naam. De Windlust van Hoek is voor mij de bekendste. Onze eigen historische maalmachine die het geheel moet hebben van de wind. Als er een keer geen wind staat hoor ik de molenaar mopperen, maar zorgen maakt hij zich niet, want er is altijd wel een klusje te doen op de molen waar geen wind bij nodig is, maar wind moet hij wel hebben. Daar leeft hij van. Als er lange tijd geen wind staat stapelen de zakken met graan zich op. Dan hoor je de molenaar klagen.

Als het dan weer gaat waaien is er werk aan de winkel. Binnen in de molen hangt dan een grote stofwolk van meel en zie je de zakken graan omgewisseld worden voor zakken met vers gemalen meel. Dit doen we al vele eeuwen op deze manier. De molen is de grote machine van ons dorp. Van een draaiende molen worden mensen blij en vrolijk. Dan leeft het dorp en ook in dat opzicht is de molen voor een dorp van belang.

Op ons ‘boerebest’ op de molen. De molenaar heeft een wit kostuum. In de winter draagt hij een leren jas waar je het stof makkelijk van afklopt. Het is nu een meer ceremonieel geheel. We trekken ons boerengoed aan als er iets te vieren valt, maar we hebben nog steeds onze eigen streekdracht. Onze eigen streektrots.

Een versgebakken brood uit de oven. Gebakken van molenmeel van onze Windlust. Gebakken met vuur. Die elementen geven het brood het oorspronkelijke karakter van echt brood. Het brengt je dichter bij het leven dan een druk op de knop.

Maar bovenal heeft de molen een monumenten-status die ook het dorp status geeft. Een dorp zonder molen is maar een kaal geheel. Eeuwen lang draaien de molens de wieken rond om de maalstenen aan te drijven die al ons graan vermalen tot bruikbaar meel. Meel om broden van te bakken en alles wat we van meel kunnen maken. Van lekkere koekjes tot het meest culinaire banket. En vergeet de pannenkoeken niet. Meel van een windmolen smaakt anders dan meel van een meelfabriek. De reden daarvan is dat het graan op een windmolen nog steeds op zware stenen wordt gemalen die warm worden. Stenen die alleen ronddraaien als er wind staat. Maar de wind is nooit hetzelfde. Dan waait het haast niet, dan weer hard. Soms ‘vlagerig’, zoals de molenaar dat noemt en soms moet hij steeds de molen ‘kruien’ om de wieken in de juiste windrichting te zetten als de wind van alle kanten lijkt te komen.

Werken met de wind is geen kunstje wat je even op een middag leert. Je moet de wind eerst begrijpen en weten wat die wind doet, wil je de wieken in de juiste snelheid kunnen laten draaien. De molenaar kijkt dan eerst naar het haantje van de kerktoren en dan naar de lucht. Dan weet hij uit welke hoek de wind waait en uit welke hoek hij later gaat waaien. Hij kan ook zien dat er wind aan komt. Hij is voortdurend bezig met kijken naar de wind om zijn molen optimaal te laten draaien.

De molen is voor mij een bron van inspiratie. Als ik de molen schilder, schilder ik ook al die elementen die ik net heb benoemd. Leven van de wind is meer dan zomaar een leuk zinnetje. Er zit veel meer in dan je zo op het eerste gezicht zou denken.

Gisteren maakte ik er dit filmpje over. Zomaar omdat ik er zo van kon genieten toen ik een rondje door de polder fietste en de molen zag draaien. Er stond een lekker windje en op de molen werd hard gewerkt. Tot de laatste zak graan verwerkt was. Dan daalt het stof neer en komt alles tot rust. We hebben het leven weer beleefd.