Vandaag kwam Karel, van Historisch Drukkerijtje Middelburg, langs om me wat op weg te helpen met druktechniek en, in het bijzonder, het werken met de Albion press. Hij heeft als drukker een enorme ervaring  met ambachtelijk drukwerk en heeft me vandaag heel veel uitgelegd over de kunst van het boekdrukken. Telkens kom ik weer een stapje dichter bij het drukken van het Wiese-boek.

Het was vandaag een onrustige dat met veel verstoringen en onrust door de storm. Daardoor heb ik ik niet veel kunnen doen in het atelier. Dat hoop ik in de avonduren wat in te kunnen halen. Maar ik heb nog wel wat tekenwerk kunnen maken voor het Wiese-boek.

Milou kan nog steeds klokkijken. Stipt om vijf uur gaat het ‘Maauw’ en dan moet madam haar lekkere hapje hebben. Ik ben heel benieuwd of ze straks met zomertijd mee gaat en dan om zes uur ‘Maaauw’ roept.

Op televisie heet dit ‘Het geheim van de meester’, maar hier noem ik het liever ‘Het geheim van Toonbeeld’. Het geheim zit ‘m in het feit dat je bij Toonbeeld iets leuks kunt gaan leren. Op muziekgebied, dans, toneel, of in de beeldende kunsten. Gisteren schetste ik een deel van de Nachtwacht bij Toonbeeld om er thuis aan verder te werken. Dat deed ik vandaag, want ik heb er eigenlijk geen tijd voor omdat ander werk dringend af moet.

De avonturen met het boekdrukken staan nu even apart want er moet nu eerst heel veel geschilderd worden. Eerst werk ik verder aan het schilderij met de zwevende kiezer en daarna ga ik naar Toonbeeld waar alles in het teken staat van Rembrandt. We schilderen daar met cursisten en docenten ieder een deel van de Nachtwacht. Dit naar aanleiding van uitzendingen over Rembrandt en zijn nachtwacht op televisie.

Storm, les en een mooi stuk in de krant over mijn plannen met het maken van de handgedrukte versie van het Wiese-boek. De storm is hevig. Er vliegt van alles door de lucht en ik hoor zorgwekkende geluiden rond het huis en het atelier. Dat ontneemt me de concentratie die nodig is om te kunnen schilderen. Morgen ben ik weer bij Toonbeeld voor het Rembrandt project. Iets met de Nachtwacht. Maar dat voor morgen.

Dit schilderij, over de zwevende kiezers, had al af moeten zijn, maar omdat ik nogal veel tijd nodig had om het grafisch atelier te ontwikkelen en in te richten, kwam er niet zo veel van terecht. Maar dat gaat de komende tijd veranderen. Vanaf nu ben ik weer volle dagen aan het werk in het schilderatelier.

Het is werkelijk een machtig mooi drukproces wat lijnrecht in verbinding staat met het drukproces dat in 1450 door Johannes Gutenberg werd gelanceerd. Niet een pagina is hetzelfde. Er zitten altijd kleine verschillen in.

Behalve dat de letters iets in het papier gedrukt staan zijn er ook kleine verschillen te zien van het ininkten. De ene letter heeft iets meer inkt gekregen dan de ander en dat zie je. Dat is niet te vergelijken met zo’n perfect, maar afstandelijk, computer printje. De proefdruk die ik vandaag maakte is voor het boek over Wiese, de gesel van Axel, om te zien hoe je zo’n pagina het beste kunt drukken en hoe je de pers nog beter af kan stellen voor en zo mooi mogelijk resultaat.

Binnenkort is het weer zover. Vanuit de politiek zullen tal van mooie beloftes gedaan worden, die men na de verkiezingen weer snel vergeet. Zwevende kiezers gaan het, tot op het laatste moment, spannend maken. En daar gaat mijn schilderij over. Het stemrecht, de zwevende kiezer en de twee burgemeesters. De een neemt afscheid van ons, de ander treedt aan. Het schilderij komt in het Stadskantoor te hangen met een lijst van 3500 stempotloodjes. Maar er komt ook nog een klein schilderijtje bij. Eentje die voor de nodige humor zal zorgen, maar met een knipoog iets duidelijk maakt over stemrecht.

Ik kon het niet laten. Tot laat in de avond ben ik bezig met het afstellen van de Albion pers. Aan het eind van al het gemeet en gesleutel maak ik een eerste druktest om te kijken of alles goed afgesteld staat. Morgen ga ik het zetsel ininkten en een eerste proefdruk maken.

Vandaag kreeg ik het handje hulp bij het optillen van de zware onderdelen voor de pers. Rinus had nog een tap meegenomen om de schroefdraad te herstellen van de afstandhouder, zodat die ook weer in de pers gedraaid kon worden. Thijs kwam meehelpen tillen en zo konden we vandaag de Albion pers helemaal weer in elkaar zetten. Nu is het nog een kwestie van afstellen en dan zal de eerste drukproef gemaakt kunnen worden.

Zo staat de pers er nu bij. Alle onderdelen zitten weer op hun plaats en nu is het alleen nog een kwestie van afstellen. Alleen het Tympan en frisket ontbreken nog, maar die zaten niet bij deze pers. Die moet ik via, via zien te vinden of zelf gaan maken.

Een tympan en een frisket dienen het papier vast te houden als het op de ingeinkte drukplaat word neergelaten. Zo krijg je geen vlekken en vegen (zie tekening hieronder).