Het is geen dagelijks nieuws dat iemand een altaar retabel aan het maken is en daarom kwam ik weer eens in de krant. En omdat er een Zeeuwse link is met de Sint was het ook nog eens goed Zeeuws Vlaams nieuws. Frans Brouwers uit IJzendijke, die de Sint heel goed kent, bracht me in contact met de Sint en zo kon ik die prachtige foto maken van de Sint te paard door de polders van IJzendijke die voor die gelegenheid geheel in mist en nevel gehuld waren.

Daar maakte ik onder andere deze bijzondere foto van. De foto’s heb ik gebruikt om de Sint door de hemel te schilderen, wat op het bovenste schilderij van het altaar retabel komt te staan. Op de foto hieronder zie je hoe dat is geworden. De link met Odin is hierin gerealiseerd. Maar veel meer verbinding met het heidense verleden van het Sinterklaas-verhaal wil ik er niet in leggen omdat het altaar retabel voor Sinterklaas niet over Odin gaat maar over het volkstoneel dat ontsproten is uit een Christelijke traditie met het verhaal van de heilige Sint Nicolaas als rode draad door dit hele geheel.

Ik vraag me nu af hoe lang het is geleden dat er iemand een altaar retabel schilderde. Ik weet dat collega Cornelis le Mair in die sferen verkeert en dat hij een enorm vanitas heeft gemaakt, maar dan houdt het ook op.

Cornelis aan het werk in zijn atelier. Als er iemand is die weet hoe je sfeer creëert is hij het wel.

Een echt altaar retabel werd mogelijk eeuwen geleden voor het laatst geschilderd. Zo’n retabel diende als een beeldverhaal om ongeletterden iets uit te leggen over een bijzondere religieuze gebeurtenis. Vergeet niet dat een mis destijds in het Latijn werd opgedragen en dat niemand daar een klap van verstond.

In mijn atelier ben ik nu aan het werk om het onderste deel van het retabel te maken. Op dat deel zal de hel te zien zijn. De onderwereld met het vagevuur, waar Zwarte Piet vandaan komt. Dit deel valt bewust een beetje weg achter de brievenbus omdat het een redelijk angstaanjagend beeld kan zijn voor kleine kinderen. Maar het is wel onderdeel van het oorspronkelijke Sinterklaas verhaal zoals het mij ooit verteld werd en wat kennelijk niemand meer weet door te vertellen.

Het kleine schilderijtje van de poes hangt sinds vandaag in mijn woonkamer. Naast de koekoek. Dit is het tweede schilderijtje dat ik van Milou heb gemaakt en ik verwacht niet dat het het laatste werkje zal zijn wat ik van mijn huis,- tuin,- en keukendier zal maken.

Het eerste schilderijtje dat ik van haar maakte hangt even verderop in mijn huiskamer. Het zijn kleine schilderijtjes die ik nog wel kan plaatsen, want mijn wandruimte is redelijk beperkt in zo’n klein huisje.

De poes zelf zorgt elke dag weer voor leuke verrassingen. Zo hebben we nu een nieuw voer ontdekt waar ze zowat van opstijgt. Gisteren had ze al geproefd en vanmorgen om half zeven stond ze al weer hard  te mauwen in de bijkeuken om te ontbijten. Het leuke aan Milou is dat ze zo blij is met wat voer. Ze wil eten en tegelijk kopjes geven en zo begint mijn ochtend met een dolenthousiaste poes.

Kijk zelf maar.

Ik maak er een grote puinhoop van op doek. Steentje voor steentje schilder ik een enorme puinzooi. Dat moet eerst gebeuren eer ik de dame verder kan voltooien. Maar voordat ik in het atelier aan de slag kan komt er eerst nog even een hongerige poes langs. Ik maakte er het onderstaande filmpje van. Ze had al anderhalf bakje met brokjes en een bakje melk op, maar die melk vindt ze wel heel erg lekker, dus krijgt ze nog een beetje.

Vandaag moet ik ook nog dringend aan de slag in de moestuin. De laatste planten (voornamelijk kolen) gaan vandaag de volle grond in. Voor een goede komkommerplant, voor in de serre, moet ik naar de markt in Axel. Dan maak ik een pracht van een rit binnendoor, over Zaamslag, langs heel erg mooi Zeeuws Vlaams landschap en bezoek ik tegelijk wat vrienden.

De moestuin is nu nog in opbouw. Er staan al wat koolsoorten, zoals bloemkool, broccoli en spitskool. Ook wat bleekselderie en knolselderie, prei, aardappelen en winterpeen. Maar er moet nog heel veel meer aangeplant worden en daar zal ik vandaag het grootste deel van de dag mee bezig zijn.

Dan is mijn moestuin weer ver klaar voor een heel seizoen telen en eten van eigen oogst. De tuin krijgt al weer meer idylische proportie. Aan de voorzijde van het huis bloeien de rozenstruiken en tal van andere bloemen. Er moet daar ook gewerkt worden aan het schoonmaken van de steentjes waar al weer het nodige onkruid in groeit en het snoeien van de rozenstruiken waar veel dood materiaal in zit. Werk zat dus, vandaag.

In het atelier werk ik voort aan het schilderij ‘Split second’. Ik werk al enige tijd aan meer dingen tegelijk. Dat bevalt me gewoon het beste. Ik schilder de fijne nuances van de dame op de voorgrond. Dat is een vrij tijdrovend karwij waar ik gisteren al mee begonnen ben en vandaag wil ik dit karakter geheel voltooien.

Dat betekent dat ik het grootste deel van de dag hiermee bezig ben. Daarnaast werk ik ook door aan het altaar retabel voor Sinterklaas. Er moet nu een standaard ontworpen worden waar het hele geheel veilig aan opgehangen kan worden zodat er nergens in de kerk gaten geboord hoeven te worden.

Dat gaat er ongeveer zo uitzien. Ik maakte een tekeningetje met wat constructie ideeën en nu moet ik kijken of dat uitvoerbaar is en wat ik aan lastige elementen tegenkom. Ik heb al de nodige ervaring opgedaan met dergelijke constructies en ik weet wat ik tegen kan komen, maar het uiteindelijke uitvoeren is toch altijd weer een verhaal apart.

Een ander ding wat nu de nodige aandacht moet krijgen is de brievenbus voor de kinderen. Daar kunnen zij straks hun brieven en tekeningen aan de Sint in posten en dat moet in één oogopslag duidelijk zijn en ook uitnodigend zijn. Er moeten letters in reliëf op komen te staan en er moet nog een sleuf in gemaakt worden waar de brieven en tekeningen doorheen kunnen.

En dan heb ik ook nog te zorgen voor de poes. Die komt even langs om te eten en om daarna weer snel terug te rennen naar haar kroost, een eindje verderop. Ik heb nu een vermoeden waar ze haar nestje heeft ondergebracht en daar moet ik vandaag ook nog achteraan om te kijken of, en hoe, ik in moet grijpen om die kleine katjes te redden van een wisse dood. Ze lopen, hier in het buitengebied, tal van gevaren tegen het lijf. Er zit hier, bijvoorbeeld, ook een vos die niet zal aarzelen om aan te vallen als hij die kleintjes ziet. Kortom, ik heb het drukker dan ooit.

En dan heb ik ook nog de moestuin. Die is gortdroog door de aanhoudende droogte en het warme weer. Alles groeit wel, maar moeizaam. Vandaag is het bewolkt en dat is een mooi moment om wat extra te sproeien. Maar ook de overige planten moeten nog de volle grond in. Spruiten, boerenkool, witte kool (voor de zuurkool) en nog veel meer. Ook ligt er nog wat zaaigoed klaar en ik moet nog een paar planten halen voor in de serre, zoals de juiste komkommer. Ik vermaak me wel in corona-tijd.

Het is best een leuk werkje geworden. De modelpoes. Het moet nog even drogen om het te kunnen vernissen om de kracht van de kleuren terug te krijgen. Nu oogt het nog wat fletser dan het werkelijk is.

Het model in kwestie ligt lekker lui in de tuin na een stevig ontbijt van brokjes, poezenmelk, paté van Sheba en poezensnoepjes. Die paté is echt een groot succes. Daar stijgt ze zo’n beetje van op. Daarna ging ze weer snel terug naar haar kindertjes, die nog steeds onzichtbaar in het groen verstopt zitten.

Vanmorgen heb ik ook nog een studie (voor het schilderij ‘Split second’) uitgewerkt omdat ik het wel een mooi schilderijtje vond. Normaal hou ik zo’n probeersel onafgewerkt in het atelier om te gebruiken bij het schilderen van het doek waar deze studie voor gemaakt is.

Vandaag ben ik weer eens in gedachten teruggekeerd naar de Noord Italiaanse streek Emilia Romagne waar in 2012, door een aardbeving, veel prachtige gebouwen beschadigd raakten en zelfs geheel instortten.  Zo ook een eenzame klokkentoren, waarvan de wijzerplaat door midden scheurde in het plaatsje Finale Emilia. Ik heb die toren al vaker geschilderd omdat ik het zo’n bijzonder beeld vond. Nu staat hij op het schilderij ‘Split second’ waar ik vandaag ook aan heb gewerkt.

Het gebeurde allemaal in een ‘split second’. Heel veel cultuur historie ging op dat moment verloren. Deze toren bleef in mijn geheugen hangen omdat ik het zo’n bijzonder beeld vond. Gespleten tijd.

Zo zag hij er in het verleden uit. Hier op een oude ansichtkaart. ‘Monumento ai Caduti dell’Orologio’.

Om in Zondagse sferen te komen steek ik wierrook af in een kerkelijk wierrookvatje. Ik schilder er een dikke priester bij met een gouden staf. Zo ontstaan de schilderijen in mijn atelier. Al schilderend zit ik vaak door te filosoferen over wat ik aan het schilderen ben en zo kwam ik op het idee om die indrukwekkende man met zijn gouden staf te schilderen. Alsof hij elk moment een wonder kan gaan verrichten. Als tegenhanger van alle verwoesting van kunst en cultuur.

Een beetje symbolisch voor wat er nu in de politiek gebeurd. Daar heeft men ervoor gekozen om kunst en cultuur geheel kapot te bezuinigen. In Brabant, bijvoorbeeld, heeft het provincie bestuur onlangs besloten om geen cent meer te investeren in kunst en cultuur. En dat terwijl de afbraak al jaren gaande is. Dat dit grote verwoestende gevolgen zal krijgen zal iedereen wel begrijpen. De hele sector staat al op instorten.

Dan moet ik denken aan Sir Winston Churchill. Toen de tweede wereldoorlog uitbrak moest Engeland gaan investeren in wapens en strijd. Om dat te kunnen bekostigen moest er bezuinigd worden. Men stelde toen voor om maar meteen te gaan bezuinigen op kunst en cultuur. Churchill antwoordde; “Then what would we be fighting for?”

Helemaal juist is dit niet, want hij zei het niet in één zin, maar in een heel betoog. Destijds begreep men hem maar al te goed. Je kunt hier meer over terugvinden op de site van ‘The Churchill project‘ van ‘Hillsdale College’. Het huidige politieke landschap lijkt vooral uit te zijn op verwoesting en geestelijke armoede.

‘Split second’ gaat hier dus over. Je gaat twijfelen aan de algemene ontwikkeling van huidige politici als je leest hoe men met een groot gemak, en zonder ook maar één moment van schaamte, de hele kunst en cultuursector ineen wil laten storten. Het schilderij gaat zich nog wel verder ontwikkelen. Ik maak het voor een toekomstige tentoonstelling met Isilareina. Het wordt dus een schilderij met de nodige lading.

Intussen werk ik ook nog verder aan een van de drie wonderen van Sint Nicolaas. De redding van de drenkeling. Het is nog niet af, maar bijna. Als het klaar is zal ik er wel een foto van publiceren. Gelukkig kan ik dit maken voor een instituut wat kunst en cultuur helemaal begrepen heeft.

Het is een klein schilderijtje. Lekker vlot en stevig geschilderd. Een mooi klein werkje over de poes die plotseling in mijn leven verscheen en nu een van mijn beste maatjes is geworden. Milou.

Vandaag heb ik er het lijstje voor gemaakt en het thuis, in mijn huiskamer, opgehangen. De poes zelf is op het schilderijtje amper een centimeter groot. Toch zie je het typische karakter van een heel nieuwsgierig katje dat ik van het prille begin al een heel leuk beestje vond. Die klik was kennelijk wederzijds. Milou is nog steeds een rondzwervend katje, maar nu wel een vaste bezoekster van mijn huis, atelier en tuin. Dat begint al ‘s-morgens vroeg tussen half zeven en zeven uur. Dan zit ze al klaar voor een knuffel, wat aandacht, en natuurlijk brokjes, poezenmelk en poezensnoepjes.

Maandenlang heeft ze een zwervend bestaan geleidt en dat leert ze niet zomaar af. De laatste tijd begint ze wel steeds meer toenadering te zoeken en is ze ook vaker en langer in mijn ruin en huis aanwezig. Ik laat haar volkomen vrij. Ze moet zelf kiezen voor een leven wat haar het leukste lijkt.

Ik heb nu dus een leuk schilderijtje van de eerste ontmoeting met de poes. En daar moest natuurlijk een kadertje rond.

Aanvankelijk had ik een blank houten kader bedacht maar ik koos er toch voor om er een zwart kader van te maken.

Een wat meer doorleeft en handmatig vervaardigd geval met een gouden randje, wat er ook erg handmatig uit moet komen te zien.

Achterop een tekst met datering ter herinnering.

En dan natuurlijk er een mooi plekje voor zoeken in mijn huis wat al redelijk vol hangt met eigen werk en dat van mijn collega’s. Op de bovenstaande foto zie je hoe het hangt en zie je ook hoe hetgeen ik heb zitten schilderen overeenstemt met de werkelijkheid. Missie geslaagd.

Het schilderijtje van de eerste ontmoeting met Milou is af en staat in de kamer op de grond om te drogen. De poes zelf kwam er even bij zitten, maar snapt er waarschijnlijk niet veel van. Haar interesse gaat vooral uit naar aandacht en brokjes.

De situatie op het schilderijtje is deze, als op de foto hierboven, waar ook de Rayburn (the most expensive catwarmer) op te zien is, die nu  al weer klaar gezet is voor het bakken van een overheerlijke appeltaart van appeltjes uit mijn eigen boomgaard. De poes loopt momenteel overal en nergens rond. Het beestje is nog steeds haar nieuwe omgeving aan het verkennen en ziet overal zaken die ze interessant vindt.

Vandaag bereikte mij het verschrikkelijke bericht dat Rafaël Gorsen afgelopen Zaterdag is overleden. Hij is een collega die ik zeer bewonderde. Echt heel goed heb ik hem niet gekend, maar ik heb wel een aantal zeer inspirerende ontmoetingen en gesprekken met hem gehad bij Art Gallery Pot te Axel waar ik samen met hem mocht exposeren.

Het schilderij waar ik de laatste tijd aan gewerkt heb is af. Het meet 135 x 145 cm. en is daarmee redelijk fors. Ik schilderde dit naar aanleiding van een tekst die ik kreeg te zien van een facebook vriendin die in de zorg werkt en die tekst geeft haarfijn aan hoe het woord ‘zorg’ een heel andere dimensie heeft gekregen de afgelopen 10 jaar. Zorg gaat al lang niet meer om zorg voor zieken en nooddruftigen, maar om geld en macht. Zo ook het onderwijs en tal van andere instanties. Het is iets wat me al langer opvalt en wat me zorgen baart. Vandaar dat ik het nodig vond om hierop te reageren in olieverf op doek.

Hieronder volgt die tekst. Wie het geschreven heeft weet ik niet. Dat viel niet meer te achterhalen, maar mocht iemand het weten dan hoor ik het graag.

Manager

Een man in een luchtballon is verdwaald. Hij zakt wat en ziet een vrouw op de begane grond lopen. Hij roept haar toe: Ik heb vrienden van mij beloofd over een uur bij hen te zijn, maar ik heb geen idee waar ik nu ben’.

De vrouw roept terug: ‘U bevindt zich in een ballon op ongeveer tien meter boven de begane grond. U zit tussen de 51 en de 52 graden noorderbreedte en tussen de 5 en 6 graden westerlengte’.

‘U bent informaticus’, zegt de man.
‘Inderdaad, hoe weet u dat?’ vraagt de vrouw.

‘Wel, zegt de man, ‘u heeft mij een technisch perfecte uitleg gegeven, maar ik weet niet wat ik met die informatie moet doen en heb nog steeds geen idee waar ik me bevind. In alle eerlijkheid, u hebt me niet veel geholpen en u hebt mij bovendien nog eens kostbare tijd doen verliezen’.

‘En u bent manager neem ik aan?’ antwoordt de vrouw.

‘Klopt, hoe weet u dat?’

‘Wel, u weet niet waar u zich bevindt, noch waar u naartoe moet. Een grote massa gebakken lucht heeft u gebracht waar u nu bent. U heeft een belofte gedaan waarvan u geen idee had hoe u die moet nakomen en u verwacht dat mensen die onder u staan uw problemen oplossen. Het feit is dat u in precies dezelfde situatie zit als vijf minuten geleden, alleen is het nu ineens mijn fout’.